Prof. Dr. Ata ATUN Yazdı: Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler 

KKTC Cumhurbaşkanı Politik Danışmanı,Kıbrıs İlim Üniversitesi Dekanı Prof.Dr. Ata Atunun ilgiyle okunacak  gündeme dair özel köşe Yazısı 

                       Doğu Akdeniz’de Temelden Değişiklikler
Türkiye’nin yükseliş sürecine girerek Balkanlar, Kuzey Doğu Afrika, Orta Doğu,
Kafkaslar ve Türk Devletleri sınırları içinde bölgesel güç ve lider devlet konumuna
yükselmesi, bölgedeki dengelerin temelinden değişmesi sürecini başlattı. Fark
edildiği üzere bölgesel güç dengeleri keskin bir değişim sürecine girdi.
Yirminci yüzyılın ikinci yarısında Kıbrıs konusunda Batı dünyası kayıtsız koşulsuz
Rumları desteklediği için Rum Yönetimi kendini adanın tek ve mutlak sahibi
zannediyordu. Adeta astıkları astık, kestikleri kestik mantığı ile hareket ediyorlar,
Türklere istedikleri her şeyi kabul ettirebilecekleri inancı ve hayali ile yaşıyorlardı.
Bu düşünce ve mantığın son kalıntısı da, bir dönemin hızlı EOKA’cısı, 2013-2023
yılları arası Kıbrıs Rum Yönetiminin başkanlığını yapmış olan Nikos Anastasiadis’ti.
Kendini tüm Helen’ler gibi, Kıbrıs adasının mutlak sahibi ve hükümdarı zannediyordu.
Kendisi Kıbrıs Türklerine neyi lütfederse, Kıbrıs Türklerinin de kayıtsız koşulsuz ve
itirazsız boyun eğip lütfettiklerini kabul edeceğini sanıyordu. Bu mantık ve düşünce ile
de 2017 yılında Crans Montana’daki müzakerelerde şart koştuğu “Sıfır Garanti ve
Sıfır Asker” teklifi kabul edilmeyince de, kendinden emin bir şekilde masayı devirdi,
kalktı gitti ancak 2017 yılında devirdikleri müzakere masası şimdi başlarına geçti.
Bugün, Kıbrıs Türklerini müzakere masasına oturtmak, 50 yıldır bilerek
sonuçlandırmadıkları federasyon temelli müzakereleri başlatıp bir elli yıl daha
sürdürmek için ağlayıp zırlıyorlar. Çalmadık kapı, yüzlerini sürmedikleri etek,
öpmedikleri el ve ağlamadıkları duvar kalmadı.
Her hatanın bir bedeli var. Asırlardır kendilerini kayıtsız koşulsuz destekleyen BM
Güvenlik Konseyi Daimi Üyesi olan dindaşları Rusya, Ukrayna savaşı nedeni Batı
dünyasının kuyruğuna takılan Rumları defterden sildi. Artık Rumların arkalarında
durmadıkları gibi Kıbrıs konusundaki isteklerine de destek çıkmıyor. Rusya Dışişleri
Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova’nın son açıklaması durumun vahametini ortaya
koyuyor.
Türkiye ile KKTC arasındaki deniz bölgesinde, Deniz Bilimleri Enstitüsü'nün temel
araştırma gemisi olan Bilim-2 oşinografik araştırma gemisinin araştırma yapabilmesi
için Türkiye’nin NAVTEX yayınlaması ve 5 Mart-15 Mart tarihleri arasında NAVTEX’te
belirtilen koordinatlar içinde Bilim-2 gemisinin araştırma yapmağa başlamasına,
boyuna posuna bakmadan “antinavtex” ilan eden Kıbrıs Rum Yönetimi ve sırtını
dayadığı AB itiraz etmeye cesaret edemedi. Zaten Türkiye’nin ilan ettiği Navtex’e ve
Navtex’de belirtilen bölgeye Kıbrıs Rum Yönetiminin, hamisi Yunanistan’ın ya da
ağababaları AB’nin müdahale edebilmesi bugünkü koşullarda söz konusu bile değil.
Kıbrıs Türklerinin, Kıbrıs konusuna çözüm bulmak içerikli müzakerelerin başlaması
doğrultusunda öncelikle içeriğinin tespit edilmesi amaçlı ortaya koydukları koşullar,
artık üçüncü taraflarca da desteklenmekte.
Özellikle “İnsanlık dışı ambargoların” tümden kaldırılması, KKTC’ye “Doğrudan
Uçuşların” başlaması, Ercan Havaalanın uluslararası tanınması, Mağusa limanının
uluslararası ticarete açılması, “Doğrudan Ticaretin” ve her iki taraftaki ticaret akışının
güçlendirilmesi, bölgeden çıkarılacak hidrokarbon ürünleri konusunda ortak yönetim

ve gelir paylaşımı temelinde görüşmelerin başlatılması, su ve benzeri doğal
kaynakların ortak yönetimi ve kullanımı, elektrik enterkoneksiyonu ile yenilenebilir
enerji kaynaklarında işbirliği, düzensiz göç konusunda işbirliği ve mayınların
temizlenmesi için ortak planlama yapılmadan, Kıbrıs konusuna çözüm bulmak içerikli
müzakerelerin nasıl ve hangi içerikte olacağının konuşulması mümkün değil.
Ne diyorduk; Devir değişti. Artık Kıbrıs Rumlarının ne isteyip ne istemediği değil,
Kıbrıs Türklerinin ve Türkiye’nin ne istediği önemli.
Prof. Dr. (İnş. Müh.), Doç. Dr. (UA. İliş.) Ata ATUN
KKTC Cumhurbaşkanı Danışma Kurulu Üyesi
KKTC Cumhuriyet Meclisi 1. Dönem Milletvekili