KKTC'deki Üniversitelerin Kontenjanlarında Ciddi Artış 

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından hazırlanan Yükseköğretim Kurumları Sınavı (2020-YKS) Yerleştirme Sonuçları Raporu’na göre, 838 bin 221 kontenjanın 781 bin 165’ine yerleştirme yapıldı, 57 bin 56’sı boş kaldı.
YÖK’ün hazırladığı 2020 YKS Yerleştirme Sonuçları Raporu yayımlandı. Buna göre, bu yıl YKS’ye başvuran aday sayısı 2 milyon 500 bine yaklaştı. 14 yıl önce 2006’da ÖSYS’ye başvuran aday sayısı 1 milyon 678 bin 383 iken, 2017’de bu sayı 2 milyon 265 bin 844, YKS’nin uygulamaya girdiği 2018’de 2 milyon 381 bin 412, 2019’da 2 milyon 528 bin 31, 2020’de ise 2 milyon 436 bin 958 oldu. 2006 yılı baz alınarak başvuran aday sayıları değerlendirildiğinde, 2017 yılında yüzde 35, 2018’de yüzde 42, 2019’da yüzde 51, 2020’de yüzde 45 oranında aday sayılarında artış yaşandı.

2019 YKS’ye başvuran aday sayısı 2 milyon 528 bin 31 iken bu yıl için başvuran aday sayısı 2 milyon 436 bin 958 oldu. Geçen sene lise son sınıf düzeyinde, YKS’ye 983 bin 701, bu yıl 894 bin 187 aday başvurdu.
Bununla birlikte, YKS’ye başvuran adaylar içinde daha önce bir programa yerleşmiş olan aday sayısı 2018 YKS’de 397 bin 614 iken, 2019-YKS’de 374 bin 795’e, bu yıl ise 335 bin 347’ye geriledi.
Daha önce bir programa yerleşen ve öğrenciliği devam edenlerin tekrar sınava başvuru sayısında “artışın” değil “azalışın” gözlemlenmesi, 2018’de uygulamaya konulan YKS ile yerleşen öğrencilerin önceki yıla göre bulundukları programlardaki memnuniyet oranında bir iyileşme gerçekleştiğini ve bunun bu yıl da devam ettiğini gösterdi. Bu veriler, YÖK’ün rasyonel kontenjan planlamasının başarısını ortaya koydu.
Bu yıl örgün öğretim programlarına 838 bin 221 kontenjan tahsis edildi. 2006 ile 2020 yılları kıyaslandığında yükseköğretime talep (başvuran sayısı) bağlamında 2020 yılı için artış yüzde 45, arz (kontenjan sayısı) bağlamındaki artış yüzde 108 oldu. Bu da Türkiye’de yükseköğretime erişimin artık bir sorun olmaktan çıktığını, yükseköğretime erişimin tatminkar bir düzeye ulaştığını gösterdi.
Önlisans ve lisans programlarında toplam kontenjan, 2006’da 402 bin 155 iken, 2017’de 910 bin 671, 2018’de 839 bin 490, 2019’da 824 bin 694, 2020’de ise 838 bin 221 oldu.
MYO’lardaki doluluk oranlarında yaşanan artış bu sene de güçlü şekilde devam ederken, geçen sene 33 bin 66 olan boş kontenjan sayısı, bu sene de azalışını sürdürerek 30 bin 387 oldu.
Önlisans programlarına 2019’da 343 bin 874 aday yerleşmişken, bu yıl önlisans programlarına yerleşen aday sayısı 349 bin 785 olarak gerçekleşti. Lisans programları için de aynı olumlu tablo söz konusu oldu. 2019’da lisans programlarına yerleşen aday sayısı 409 bin 587 iken bu yıl yerleşen sayısı, 431 bin 380 oldu.
YERLEŞEN SAYILARINDA ÇOK AÇIK BİR ARTIŞ GERÇEKLEŞTİ
2019’da örgün öğretim programlarına yerleşen toplam aday sayısı 753 bin 461 iken bu yıl 781 bin 165’e yükseldi. 2020 YKS yerleşme sonuçlarında yerleşen aday sayılarında görülen artış, yapılan kontenjan planlamalarının doğruluğunu bir kez daha teyit etti. 2018, 2019 ve 2020 yılları kıyaslandığında, bu yıl hem lisans hem de önlisans programlarına yerleşen aday sayılarında çok açık bir artış gerçekleşti.
Örgün programlarda 2019 yılı boş kontenjanı 71 bin 233 iken, 2020 yılı boş kontenjanı ise büyük oranda düşerek 57 bin 56 oldu. 2020 yılı kontenjanında bir önceki yıla göre artış olmasına rağmen doluluk oranlarındaki artışın sürmesi, YÖK’ün kontenjan planlamasının artık istikrar kazanan olumlu bir zeminde olduğunu ve rasyonel kontenjan planlamasının en önemli göstergesi oldu.
TERCİH YAPAN HER 100 ADAYIN 80’İ ÜNİVERSİTELİ OLDU
2019’da tercih yapma hakkı bulunan aday sayısı 1 milyon 761 bin 394, 2020’de ise 1 milyon 745 bin 642 oldu. Tercih yapan aday sayısı geçen sene 1 milyon 113 bin 640 iken bu sene 1 milyon 151 bin 632 olarak gerçekleşti. Bu yıl tercih yapan her 100 adayın 80’i üniversiteli oldu. Gerek bu sonuç, gerekse tercih yapan aday sayısının geçen seneye göre yüksek olması olumlu bir gelişme olarak nitelendirildi.
YÜKSEKÖĞRETİM PROGRAMLARINA YERLEŞME SAYILARI VE KONTENJANLAR
2017’de toplam yerleşen sayısı 696 bin 288 iken, yerleşen sayısı YKS’nin ilk senesi olan 2018’de 710 bin 982’ye, ikinci senesi olan 2019’da 753 bin 461’e, üçüncü senesi olan 2020’de ise 781 bin 165’e yükseldi.
Yerleştirme sonuçlarına göre, 2017’de boş kalan kontenjan sayısı 214 bin 383 iken 2018’de bu sayı büyük bir azalma göstererek 128 bin 508 oldu. Bu sayı 2019’da gerileyişini sürdürerek 71 bin 233’e, 2020’de ise daha da gerileyerek 57 bin 56’ya düştü.
DOLULUK ORANLARI YÜKSELDİ
Program kontenjanlarında yapılan rasyonel planlamalar sonucunda 2017’de yüzde 76,46 olan programlardaki doluluk oranı, 2018’de yüzde 84,69’a, 2019’da yüzde 91,36’ya, 2020’de ise 93,19’a yükseldi. Devlet üniversitelerindeki doluluk oranı yüzde 95,77, vakıf üniversitelerinde ise yüzde 85,75 oldu.
Geçen seneye kıyasla boş kontenjanlarda 14 bin 177, YKS’nin ilk defa uygulandığı yıla göre ise 71 bin 452 azalma sağlandı. Yapılacak “Ek Yerleştirme” ile yükseköğretimde 2020 yılı kontenjan doluluk oranının daha da artması bekleniyor.
Geçen sene, ikinci kez başarıyla uygulanan YKS’nin üçüncü yılında da olumlu sonuçlar verdiği görüldü. 2017’den bu yana doluluk oranları kıyaslandığında doluluk oranının yüzde 95’e yaklaştığı ve boş kontenjanlarda ise önemli düzeyde bir azalma olduğu, bu konuda ciddi bir iyileşme sağlandığı gözlemlendi. Bu sonuç, YÖK’ün kamuoyu önünde yeni sistemin doluluk oranlarına olumlu katkı sağlayacağı yönündeki bilimsel zemine dayalı açıklamalarını ve öngörülerini güçlü bir şekilde doğruladı.
2018’de boş kalan 128 bin 508 toplam kontenjanın 38 bin 822’si önlisans programlarında olurken, bu rakam 2019’da 33 bin 66’ya, bu yıl 30 bin 387’ye düştü. 2018’de 89 bin 686 olan lisans programlarındaki boş kontenjan, 2019’da 38 bin 167’ye, bu yıl ise 26 bin 669’a düştü. Önlisans programlarında azalma görüldüğü gibi lisans programlarında da boş kalan kontenjanların sayısı geçen seneye göre 11 bin 498 azaldı.

BOŞ KONTENJAN ORANLARI AZALDI
2018’de toplam kontenjanın yüzde 15,3’ü, 2019’da yüzde 8,6’sı boş kalmış iken bu oran, bu yıl yüzde 6,8’e düştü. Bu veri boş kontenjan konusunda çok ciddi bir iyileşmenin olduğunu, artık bu konunun sistemi zorlayan bir problem olmaktan çıktığının göstergesi oldu.
2020’de, 2019’a göre devlet üniversitelerinde, vakıf üniversitelerinde, KKTC üniversitelerinde ve diğer ülke programlardaki her kategoride doluluklar arttı. Bu başarının diğer bir sağlamasının, devlet, vakıf, KKTC’de tüm kategorilerde yerleşen sayısının da artması şeklinde rapora yansıdı. Doluluk artarken, aynı zamanda yerleşme sayısında da artış görüldü.
Boş kontenjan sayılarında devlet, vakıf, KKTC’deki üniversiteler olmak üzere tüm üniversite türlerinde iyileşme görülmekle birlikte, devlet üniversitelerindeki iyileşme oransal olarak dikkat çekici oldu. 2019’da boş kalan kontenjanlarda devlet üniversitelerinin payı yüzde 55,9 iken bu sene bu oran azalarak yüzde 48,8 olarak gerçekleşti. Vakıf, KKTC ve diğer ülkelerdeki üniversitelerin 2019’da boş kalan kontenjanlardaki payı yüzde 44,1 iken bu sene bu oran yüzde 51,2 oldu.
İlk yerleştirmelerde; 2019 lisans programlarının toplam doluluk oranı yüzde 91,47 iken 2020’de bu oran yüzde 94,18’e çıktı. Aynı durum önlisans programları için de geçerli oldu, bu yıl önlisans programlarının da doluluk oranı arttı ve yüzde 92 olarak gerçekleşti. Devlet, vakıf, KKTC’deki üniversitelerin hem lisans hem de önlisans programlarındaki yerleşen sayılarında ciddi bir artış görüldü.